Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Gluten3S ikerketa taldearen tesi baten arabera, nutrizio esku-hartzeak zeliakoen elikadura-ohiturak hobetzen ditu, gaixotasuna diagnostikatu eta ondorengo lehen urtean laguntza indibidualizatua emanez. Nabarmendu dutenez, dieta eta sintomatologia hobetzen laguntzen du, bizi-kalitatea aldatu gabe.
Tesia Gesala Perez Junkerak defendatu du, eta EHUko Farmazia eta Elikagai Zientzien Saileko Arrate Lasa Elgezua eta Idoia Larretxi Lamelas doktoreek zuzendu dute.
Ikertzaileek nutrizio-hezkuntzako esku-hartze bat egin dute gaixotasun zeliakoa diagnostikatu berri zaien pediatriako populazioan, eta «emaitza positiboak» lortu dituzte dietaren eta sintomatologiaren hobekuntzan.
EHUk gogoratu du zeliakia gaixotasun autoimmunea dela eta tratamendu bakarra dagoela, gluten gabeko dieta (GGD) zorrotza egitea. Hala ere, tratamendu hori behar bezala jarraitzeak ez du beti bizi-kalitate ona bermatzen, hainbat faktorerengatik: glutenik gabeko produktu espezifikoen kostua, karga emozionala edo gizarte-mugak.
Osakidetzarekin lankidetzan, diagnostiko berriko 70 haur inguruk parte hartu dute azterlanean, eta, lehen urtean zehar banatutako hiru bisita presentzialen bidez, programak hainbat eduki jorratu ditu, hala nola gaixotasunaren eta dietaren oinarrizko ulermena, kontaktu gurutzatuaren prebentzioa, etiketatzea eta nutrizio-plangintza.
Ikerketa ‘Nutrients' aldizkarian argitaratutako artikulu batean jasotzen da, eta erakusten du laguntza aktibo eta presentzialak aukera ematen duela gabezia dietetikoak detektatzeko eta ohitura orekatuagoak sortzeko, baita glutenik gabeko dieta baten testuinguru murriztailearen barruan ere.
Tresna osagarri gisa, ikerketa-taldeak diseinatutako ‘Gluten3S Diet’ softwarea erabili da, GGDaren kalitatea zehaztasun handiagoz ebaluatzeko.
Hobekuntzak sintomatologian
Azterlanaren egileek adierazi dute elikaduran eta sintomatologian hobekuntza nabariak ikusi dituzten arren, bizi-kalitatea ez zela hobetu, «eta horrek erakusten du ikuspegi dietetikoa soilik ez dela nahikoa».
Nolanahi ere, tesiaren aurkikuntzek jarraipen zabalago baten beharra indartzen dute, ohiko neurketa klinikoetatik haratago doana. «Parametro serologiko edo antropometrikoetara soilik mugatzen ez den abordatze bat behar da, nutrizio-laguntza pertsonalizatua, laguntza psikologiko egituratua eta gizarteratzeko estrategia errealak modu aktiboan integratuko dituena», azpimarratzen du Perezek.
«Ikuspegi holistiko hori oso gutxi erabiltzen da oraindik ohiko praktika klinikoan, gaixotasun zeliakoa duten pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko garrantzitsua den arren», gaineratu du.
Gaur egun, osasun-sistema publikoan, dietista-nutrizionistaren eta psikologoaren figura ez dago sistematikoki integratuta zeliakia duten pertsonen jarraipenean, eta hori ez dator bat zeliakoen benetako beharrekin eta azken gomendio zientifikoekin.
Egoera horrek tesi honetan garatutako esku-hartzeen balioa indartzen du, bereziki pediatriako kolektiboentzat, non ohitura dietetikoetan eta trebetasun emozionaletan oinarri sendo batek epe luzerako aldea marka dezakeen.
Ikerketak etorkizunerako ildoak proposatzen ditu, hala nola biomarkatzaile ez-inbaditzaileak erabiltzea, nutrizio-jarraipena eta laguntza psikologikoa indartzea, jarraipena lehen urtetik harago zabaltzeko beharra, eta ‘Gluten3s Diet’ bezalako tresna digitalak erabiltzea, jarraipen osoagoa eta kolektiboaren beharretara egokitua izateko.
